In de 17e eeuw, te midden van de Tachtigjarige Oorlog, bevond het landschap van Drenthe zich in een delicate dans tussen vrede en oorlog. Strategisch gelegen schansen werden opgeworpen als getuigen van een tijd waarin de dreiging van plunderende legers voortdurend in de lucht hing.

Den Hool, een rustig dorp omgeven door uitgestrekte zandgronden, was ooit de thuisbasis van de "Schans ten Hole." Deze versterking, opgericht in de 17e eeuw, verhief zich majestueus op een hoge zandrug, omringd door een gracht die verbonden was met het kalme water van het "Oude Diep". Haar missie was helder - bescherming bieden tegen de dreiging van plunderende Spanjaarden. Een bastion van aarde en water dat het dorp bewaakte tegen de wervelwind van oorlog.

Lees hier meer: Jan levert je historische streken

In Erica fluistert de wind nog steeds verhalen over de Bergerschans, ook wel bekend als Bargerschans. Een mysterieuze verschijning in de herinnering van de inwoners, maar de exacte locatie blijft verloren in de tijd. De schans, hoe vaag ook in de herinnering, weerspiegelde de vastberadenheid van het dorp om zich te verzetten tegen mogelijke aanvallers, onzichtbaar maar krachtig in haar nalatenschap.

Valthe, verbonden met het klooster Ter Apel door de enige begaanbare weg in de omtrek, creëerde de Valtherschans in 1621. Een verdedigingslinie langs de Valtherdijk, het was een krachtige weerstand tegen de mogelijkheid van invasie. Een symbool van eenheid in de face van onzekerheid.

Bij Deurze, omringd door rustig landschap, herinnert het Poepenhemeltje aan het jaar 1672. Dit kleine fort, met zijn eigenzinnige naam, stond als een bescheiden wachter tegen de chaos van oorlog, een symbool van lokale vastberadenheid.

Op de Zwartendijk, in opdracht van Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg, verrees in 1593 de Zwartendijksterschans. Als een van de weinige overlevenden uit de Tachtigjarige Oorlog, getuigde het van de strategische briljantie van het verleden, vastgelegd in aarde en steen.

In Coevorden, een stad doordrenkt van historie, staat de Katshaarschans als een stille getuige van controle en grensbeveiliging. Hoewel in 1672 aangelegd, speelde het nooit een grote rol, maar haar aanwezigheid was een geruststellende waarschuwing voor degenen die de grens wilden overschrijden.

Emmen, ooit een toevluchtsoord voor verdediging, herbergt de Emmerschans. Wat ooit een verdedigingswerk was, is nu een rijksmonument en natuurreservaat, een vreedzaam eerbetoon aan een tijd waarin de aarde getuige was van de wisselende getijden van oorlog en vrede.

Hoewel de schansen van Drenthe hun oorspronkelijke functie hebben verloren, blijven ze als stille getuigen staan, herinnerend aan een tijd waarin het landschap zelf de grens was tussen conflict en rust. In de tweede helft van de 20e eeuw werden enkele van deze schansen, zoals de Katshaarschans, Zwartendijksterschans en Emmerschans, liefdevol gerestaureerd door Het Drentse Landschap, waardoor ze hun verhalen vertellen aan toekomstige generaties.

Mystieke Verhalen van Zuidoost-Drenthe

Een Reis Door de Tijd. De geschiedenis van Zuidoost-Drenthe reikt ver terug in de tijd. Jan Veenstra uit Coevorden neemt je mee naar de oorsprong van deze regio, waar sporen van prehistorische nederzettingen en oude rituelen nog steeds voelbaar zijn. Van hunebedden tot grafheuvels, elke plek vertelt een verhaal dat weerspiegelt in de ziel van dit land. Elke woensdag lees je op zo34.nl een stukje uit de geschiedenis maar op zijn website vind je nog veel meer!