Jan levert je historische streken: Ganzenmarkt

De Ganzenmarkt in Coevorden Foto: Jan Veenstra

In een tijd lang geleden, toen Coevorden nog een bruisend centrum van handel en bedrijvigheid was, kwam elk najaar de stad tot leven met de komst van de Ganzenmarkt. Het was een evenement dat niet alleen boeren uit de omgeving aantrok, maar ook handelaren en nieuwsgierige stedelingen van verder weg.

Het begon allemaal in de late vijftiende eeuw, toen boeren uit de omliggende dorpen hun ganzen begonnen te vetmesten voor de markt in Coevorden. Op een vast tijdstip werden deze ganzen gedreven door de straten van de stad, geleid door kundige ganzenhoedsters. Op de markt zelf werden de ganzen verhandeld, vaak voorbestemd voor de kersttafels van verre Engelse huishoudens.

Maar zoals bij veel tradities veranderde ook de Ganzenmarkt in de loop der tijd. Tegen het einde van de negentiende eeuw begon het aanbod van ganzen af te nemen. De moerassen, eens een overvloedige bron van gevogelte, waren niet meer zo vruchtbaar als voorheen. Toch bleef de markt een belangrijk onderdeel van het jaarlijkse ritme van Coevorden, zij het in een iets andere vorm.

De Ganzenmarkt maakte deel uit van een reeks marktdagen, bekend als de 'Biestenmaondagen'. De eerste markt was een veemarkt, gevolgd door een gewone wekelijkse markt en de 'olle wievenmarkt', waar boerenvrouwen en schoolkinderen hun waren verkochten en kochten. Het aanvullen van de groente voorraad was een belangrijk doel, met name de witte kool, die thuis werd gefermenteerd tot zuurkool voor de wintermaanden.

In de jaren zestig van de twintigste eeuw werd een poging gedaan om de oude traditie van de Ganzenmarkt nieuw leven in te blazen. Meisjes van de huishoudschool werden gerekruteerd als ganzenhoedsters, gekleed in traditionele kleding die teruggreep naar een vervlogen tijdperk. De 'Miss Ganzenhoedster' was een felbegeerde titel, toegekend aan degene die het meest getrouw de oude tradities belichaamde Op de 'ganzenmaandag' trokken boeren uit de omgeving naar de stad om hun vetgemeste vogels ter markt te brengen. Naast ganzen werden ook andere dieren verhandeld, en de markt veranderde in een levendig volksfestijn, compleet met kermisattracties en eetkramen die de geur van gebakken lekkernijen verspreidden.

Hoewel de Ganzenmarkt tegenwoordig meer een folkloristisch evenement is dan een echte markt voor ganzenhandel, blijft het een belangrijk onderdeel van de lokale cultuur en geschiedenis van Coevorden. Het herinnert ons eraan aan de dagen van weleer, toen de stad gonsde van activiteit en de straten gevuld waren met het geluid van hoefdieren en het gekwetter van ganzen, en waar de oude tradities nog springlevend waren.

Mystieke Verhalen van Zuidoost-Drenthe

Een Reis Door de Tijd. De geschiedenis van Zuidoost-Drenthe reikt ver terug in de tijd. Jan Veenstra uit Coevorden neemt je mee naar de oorsprong van deze regio, waar sporen van prehistorische nederzettingen en oude rituelen nog steeds voelbaar zijn. Van hunebedden tot grafheuvels, elke plek vertelt een verhaal dat weerspiegelt in de ziel van dit land. Elke woensdag lees je op zo34.nl een stukje uit de geschiedenis maar op zijn website vind je nog veel meer!